Sosyal medyanın ‘etkileyicileri’ İsrail-Hamas savaşının sahte görselleriyle para kazanıyor

İsrail’in Gazze’ye karşı başlattığı savaşa ilişkin sosyal medyada konunun uzmanı olmasa da yalan, taraflı ve sakıncalı görseller paylaşan bazı kullanıcılar bu içeriklerden para kazanıyor.

BBC’nin Küresel Dezenformasyona Karşı Tedbir Birimi’nden Grigor Atanesian’ın haberine göre bu kullanıcılar, ekim ayında eski adıyla Twitter olarak bilinen X platformunda İngilizce olarak en çok görüntülenen içerik oldu.

Bölgede uzmanlıkları olmamasına rağmen milyonlarca takipçisi bulunan bu influencerlardan bazıları, Hamas’ın gerçekleştirdiği saldırıyı reddederek, arşiv görüntüleri, manipüle edilmiş manzaralar ve yapay zekanın oluşturduğu görüntülerle gerçekleşmemiş olayların yaşandığı izlenimini yaratıyor.

Uzmanlara göre bu yanlış ve kışkırtıcı bilgileri paylaşan hesaplar, X’in gelir sistemi üzerinden para kazanıyor.

Bu etkileyicilerden biri de 24 yaşındaki Amerikalı Jackson Hinkle’dır.

Hinkle kendisini “Amerika’yı Yeniden Büyük Yap” hareketini (eski ABD lideri Donald Trump’la ilişkili bir hareket) savunan bir komünist ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i destekleyen bir nüfuz sahibi olarak tanımlıyor.

İsrail’in Gazze’ye operasyon başlatmasının ardından Hinkle’nin hesabındaki takipçi sayısı dört katına çıkarak iki milyona çıktı ve birçok paylaşım aldı.

Yaralı çocuklarla, yıkılan evlerle ilgili zararlı sahneler ya da ortaya attığı asılsız tezler, anlatımının büyümesine neden oluyor.

Bu sahneler her ne kadar rahatsız edici ya da üzücü olsa da birçok kişinin izlemesine ve paylaşmasına neden oluyor.

Mantıksal olarak dezenformasyonu takip etmek için yapay zekayı kullanan bir teknoloji şirketi, Hinkle’ın gönderilerinin 7 Ekim’den bu yana 20 milyondan fazla paylaşıldığını gösteriyor.

En çok paylaştığı gönderilerin yüzde 75’i İsrail ve Gazze savaşıyla ilgili.

Bu kadar etkili olmasına rağmen Hinkle’ın savaş öncesi İsrail ve Filistin çatışmalarına ilişkin paylaşımları çok azdı.

Daha fazla gönderi ve Rusya yanlısı gönderi var.

Eskiden ekoloji aktivisti olarak bilinen Hinkle, Vogue’un gençlik dergisinin “Dünyayı kurtarmaya çalışan genç çevreciler” listesinde yer alıyordu.

Hinkle’ın daha önce bahsettiği yalan ya da yanılgılar arasında Ukrayna’nın Naziler tarafından yönetildiği, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in uyuşturucu bağımlısı olduğu ve genetiğin bir bilim olmadığı yer alıyordu.

Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği saldırının ardından BBC’nin araştırdığı ve asılsız olduğu tespit edilen bazı paylaşımlar yapmaya başladı.

BBC’nin hatalı bulduğu bir görüntü, İsrail’in, Suriye’deki durumun şu anda ne olduğunu anlatmak için Gazze’ye daha önce düzenlediği hava saldırılarını kullandığını gösteriyor.

Bir başka paylaşımında ise İsrail gazetesi Haaretz’e ait olduğunu iddia ettiği ancak gazetede yer almayan sahte bir haberi paylaştı.

Buna göre Hamas saldırısında İsrail’in 1.400 iddiasının aksine 900 kişinin hayatını kaybettiği ve bu kişilerin yarısının İsrail askeri olduğu şeklindeki yalan beyanı paylaştı.

Haaretz böyle bir haberin olmadığını belirten bir açıklama yayınladı.

Ancak bu gönderi Hinkle’ın hesabında kalıyor ve beş milyon izlenme sayısına sahip.

Hinkle, 7 Ekim saldırısını Hamas’ın gerçekleştirmediğini ya da Süpernova Festivali’nde hayatını kaybedenlerin Hamas tarafından öldürülmediğini, yolları kapatan İsrail askerlerinin çapraz ateşine maruz kaldıkları için öldüklerini iddia etti.

Ancak BBC’nin doğrulama servisi daha önce festivale katılanları Hamas’ın öldürdüğünü ortaya çıkarmıştı.

BBC’ye konuşan Hinkle, doğru söylediğini iddia ederek, herhangi bir kâr amacı gütmediğini belirterek, “bu tür kritik konularda yalan söylemektense gerçekleri savunmayı tercih ettiğini” belirtti.

Uzmanlığının olmadığı yönündeki bulguya “uzmanların ve ana akım medyanın da uzmanlığı olmadığını” iddia ederek yanıt verdi.

‘Flaş haber’ paylaşımlarıyla geniş kitlelerce takip ediliyor.

Dubai’de yaşayan kripto para girişimcisi Mario Nawfal da benzer taktikleri kullanan bir isim.

Daha önce düzgün yaşam ve mutfak aletleri hakkında yazılar yazan Mario Nawfal, Rusya ile ilgili gözlemlerinden dolayı da Elon Musk tarafından övgüyle karşılandı.

Ancak Mario Nawfal’ın Rusya veya Orta Doğu konusunda hiçbir uzmanlığı yok.

1,1 milyon takipçisi bulunan Nevfal, çatışmada taraf gibi görünmüyor ancak her zaman “son dakika haberi”, “yeni haber” gibi ünlem niteliğinde ifadeler kullanarak yanlış bilgi yayıyor.

Suriye’deki bombalama görüntülerini sanki Gazze’de oluyormuş gibi gösteren görsel silinse de Hamas’ın İsrail askerini kaçırdığını iddia eden paylaşım 18 milyondan fazla izlendi.

Nawfal, BBC’nin yorum talebine yanıt vermedi.

Onaylanmamış gönderiler

ABD’nin aşırı sağcı fenomenlerinden Collin Rugg ve asıl adı Dominick McGee olan Dom Lucre de Gazze saldırılarının ardından takipçi sayısını artıran kullanıcılar arasında yer alıyor.

Rugg, Hizbullah üyelerinin İsrail’e planör paraşütlerle girdiği yalanını paylaştı ve Dom Lucre, İsrail yanlısı bir gösteri olarak Polonya’da bir Katolik toplantısını paylaştı.

Dom Lucre hesabını kullanan McGee, savaşla ilgili bilgi paylaşmayı bıraktığını belirterek, “acıdan” para kazanmadığını belirtti.

Rugg sorulara yanıt vermedi.

‘OSINTdefender’ ve ‘WarMonitor’ gibi hesaplar, Elon Musk tarafından takip edilmesi tavsiye edilse de hızlı, doğrulanmamış ve duygusal içerik paylaşmalarıyla da biliniyor.

Gönderilerinde doğru olmayan, manipüle edilmiş bilgiler bulunuyor.

Bu hesaplardan birinin geçmişte Yahudi karşıtı yorumlarda bulunduğu ortaya çıktı. Musk, bu hesapları tavsiye ettiği tweetini sildi.

Washington Üniversitesi, etkileyicilerin ve anonim hesapların X’te en çok takip edilen İngilizce hesaplar olduğunu tespit etti.

İsrail ve Gazze çatışmalarının başlangıcından bu yana viral ve yanlış paylaşımları takip eden BBC’nin teyit ekibinden Shayan Sardarizadeh, sosyal medya algoritmalarının şok edici ve rahatsız edici görüntüleri öne çıkardığını tespit etti.

X platformunda onaylı ve para kazanabilen hesapların daha çok öne çıkarıldığını belirtiyor.

Elon Musk, X üyeliğini tanıtırken gönderilerin daha fazla öne çıkacağının reklamını yaptı.

Logically başkanı Kyle Walter, üyelere hesaplarını büyüttükçe vaat edilen fiyatın bu sevkiyatların önünü açtığını belirtiyor.